Адам саудасына қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша форум өтті  

2023 жылдың 11 мамырында Қазақстан Республикасындағы Бала құқықтары жөніндегі уәкіл Аружан Саин «Қазақстан Республикасында адам саудасына қарсы іс-қимыл туралы» заң жобасын таныстыруға арналған адам саудасына қарсы іс-қимыл мәселелері жөнінде өткен форумға онлайн форматта қатысты.

Астанада «The Ritz Carlton» қонақүйінде Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі (ІІМ) көші-қон жөніндегі халықаралық ұйыммен (IOM) бірлесіп, Президент Әкімшілігі (ПӘ) қызметкерлерінің, депутаттардың, ғылыми қоғамдастықтың, халықаралық, үкіметтік емес ұйымдардың және мүдделі мемлекеттік органдар өкілдерінің қатысуымен адам саудасына қарсы іс-қимыл мәселелері жөнінде форум өткізді.

Форум Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі Марат Ахметжанов, Орталық Азиядағы IOM миссиясының басшысы Зейнал Гаджиев және ҚР ПӘ Қауіпсіздік және құқық қорғау бөлімінің бастығы Алексей Калайчидидің сөзімен ашылды.

Осыдан кейін ҚР ІІМ Ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес департаментінің бастығы Қанат Нұрмағамбетов пен Республика Парламенті Мәжілісінің (төменгі палата) Заңнама және сот-құқықтық реформа комитетінің төрағасы Снежанна Имашева Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша әзірленген «Қазақстан Республикасында адам саудасына қарсы іс-қимыл туралы» заң жобасын таныстырды.

Жоба 6 тарауға бөлінген 22 баптан тұрады. Олар жаңа тұжырымдамалық аппаратты енгізуді, уәкілетті мемлекеттік органдар мен ҮЕҰ рөлдерін белгілеуді, олардың халықаралық ұйымдармен өзара іс-қимылын, жәбірленушілердің құқықтары мен міндеттерін айқындайды.

Адам саудасына қарсы күресте халықаралық тәсіл енгізіліп жатыр.

Серіктестік. Алғаш рет заң деңгейінде ІІМ және еңбек министрлігі атынан уәкілетті органдар айқындалады. Басқа мемлекеттік органдардың, ҮЕҰ-ның функциялары бекітіледі.

Ескерту. Адам саудасының тәуекелдерін бағалауды қоса алғанда, алдын алуға баса назар аударылады (ол үшін әдістеме әзірленеді) . Мұнда әдіснаманы әзірлеу, құқық бұзушылыққа ықпал ететін себептерді іздеу бойынша зерттеулер жүргізу, оларды жою көзделеді.

Қудалау. Адам саудасының барлық нысандары, соның ішінде мәжбүрлі еңбек, жыныстық қанау және адам ағзаларын алушылар үшін жауапкершілікті көздейтін қылмыстық заңнамаға сілтеме нормасы енгізіледі.

Жәбірленушілерге көмек. Мұнда қылмыстық іс қозғалған-қозғалмағанына қарамастан «адам саудасының құрбаны» ұғымы заңды түрде анықталады.

Сонымен қатар, «Сана сезім» әйелдер бастамаларының құқықтық орталығы» ҚБ директоры Шахноза Хасанова мен М.С.Нәрікбаев атындағы ҚАЗГЮУ Ғылыми сараптама және талдау институтының директоры Марат Қоғамов Қазақстандағы адам саудасына қарсы күреске қатысты өз көзқарастарымен бөлісті. Жыл сайын елде осындай 100-ден астам қылмыс тіркелетіні айтылды. Жыл басынан бері 65 қылмыс анықталып, аталған салада ұйымдасқан қылмыстық топтың қызметі тоқтатылған.

Осы орайда көлемі жағынан шағын, бірақ мазмұны жағынан өте құнды ҚР ІІМ Мақан Есболатов атындағы Алматы академиясының ҒЗ және РБЖҰ2022 жылы шығарған «Кәмелетке толмағандарды жасырын саудалау және оларды үшінші тұлғаларға заңсыз беру фактілерін тексерудің ерекшеліктері» әдістемелік нұсқауларын ерекше атап өткен жөн. Оның авторларының қатарында Қазақстан Республикасындағы Бала құқықтары жөніндегі уәкіл Аружан Саин да бар.

2-сессия адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы халықаралық стандарттар мен және басқа елдердегі  үздік тәжірибелерге арналды.